Don Kichot z La Manchy (lub Przemyślny szlachcic Don Kichote z Manchy) jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych i wpływowych arcydzieł literatury hiszpańskiej, autorstwa Miguela de Cervantesa.
Tytułowy Don Kichot, po przeczytaniu stosu książek na temat rycerskości, postanawia przybrać zbroję i rozpocząć serię przygód w towarzystwie swojego ukochanego, lecz wymizerniałego konia Rocinanta oraz wiernego przyjaciela Sancho Pansy.
Dzieło to nie stałoby się tak wyjątkowe, gdyby nie jego prześmiewczy i jednocześnie tragiczny wydźwięk. Cervantes skutecznie gra formą i tematyką na różnych płaszczyznach powieści, usuwając granice między rzeczywistością a niedorzecznością. Don Kichot jest postacią szaloną i obłąkaną, lecz właśnie jego demencja sprawia, że tworzy on swoją własną unikatową rzeczywistość, która zdobyła moje serce już od pierwszej strony.

Co więc sprawia, że ta lektura jest tak wyjątkowa:
1. Kobiety w dziele Cervantesa są silne, inteligentne i skomplikowane.
Autor napisał pierwszą część w roku 1605, natomiast drugą w 1615. Rola kobiety w społeczeństwie była w tych czasach wyraźnie określona i rzadko wychodziła poza rolę żony, matki, gospodyni, czy chłopki. Kobiety w dziełach autora otrzymały wyraźny głos (widać to po przykładzie Dulcinei, bez której życie głównego bohatera nie miałoby sensu). Cervantes obdarował swoje bohaterki niezależnością, która w tamtych czasach nie była dla nich dostępna. Z jednej strony mamy obraz klasycznych, skromnych i dyskretnych kobiet, z drugiej strony charakteryzują się one nieustraszonością, wolnością w wyborze zachowania, stylu życia, czy choćby uporem w zdobywaniu swoich pragnień.
2. Ponieważ jest swoistą parodią życia i epopei rycerskich.
Dzieło to przedstawia w krzywym zwierciadle wszystko to, czego dowiedzieliśmy się o stanie rycerskim. Oferuje pełną panoramę społeczeństwa złotego wieku. Jednak nawet teraz, przez pryzmat czasów współczesnych, można doskonale zrozumieć szlachetną wartość heroizmu, prozę życia codziennego i odważną lekcję solidarności.
3. Największym przywilejem człowieka jest wolność.
Don Kichot żyje w świecie swoich wyobrażeń i fantazji, irracjonalnych i dalekich od przyjętych norm. I właśnie wyobraźnia naszego bohatera otwiera mu drogę do jego wolności, gdzie nie ma ograniczeń, każde życzenie może się spełnić, bez z góry nałożonej formy postępowania.
4. Lektura tak bardzo współczesna.
Dzieło to zostało napisane 400 lat temu, lecz jej przesłanie jest mocno (prześmiewczo) współczesne. Kiedy czytam o tym, jak Don Kichot broni swojej wolności do stylu i sposobu życia, jestem pewna, że Cervantes pisząc tę lekturę mocno wyprzedził współczesne mu czasy.
Nie bój się tego dzieła!
Warto go przeczytać, aż do samego końca. To opowieść o dzielnym człowieku, który z uwagi na honor chce czynić innym jak najwięcej dobra. W każdym miejscu dokąd zmierza w swoim wychudzonym i zmęczonym ciele walczy o to, w co wierzy, jak bardzo irracjonalne by to nie było. Nierzadko wyśmiewany przez otoczenie, nawet mimo swojej porażki pozostawia po sobie naukę, że człowiek ma prawo zarówno do racjonalności, jak i szaleństwa.