Mario Vargas Llosa i boom latynoamerykański

Mario Vargas Llosa jest ostatnim żyjący latynoamerykańskim laureatem Nagrody Nobla w dziedzinie literatury. Autor pokolenia Borgesa, Cortázara, Octavia Paz czy Garcíi Márqueza, uznawany za jednego z najważniejszych, współczesnych powieściopisarzy, do dziś ma ogromny wpływ na literaturę światową.

Urodził się w 1936 roku w Peru. Od wczesnych lat interesował się polityką na równi z zamiłowaniem do dziennikarstwa i literatury. W 1963 wydał swoją pierwszą, zarazem jedną z najbardziej rozpoznawalnych powieści La ciudad y los perros (Miasto i psy). Rozpoczynał od przedstawienia swojego punktu widzenia z perspektywy obywatela peruwiańskiego, szybko jednak z uwagi na swoje pasje polityczne skoncentrował swoją uwagę na inne państwa i kultury.

W ciągu swojej kariery pisarskiej otrzymał Nagrodę Księcia Asturii, Nagrodę Cervantesa oraz w 2010 został uhonorowany Literacką Nagrodą Nobla.

Mario Vargas Llosa

Czym jest boom latynoamerykański.

Boom w Ameryce Łacińskiej rozpędził realizm magiczny w literaturze w latach 60. i 70. XX w. Pierwotnie słowem boom określano zjawisko zwiększonej sprzedaży literatury, po tym jak na rynku pojawiły się takie pozycje Gra w klasy Julio Cortázarz, Sto lat samotności Marqueza, Śmierć Artemia Cruz Carlosa Fuentesa, czy wspomniane już Miasto i psy Vargas Llosy. Autorzy ci do dzisiaj uważani są pionierów realizmu magicznego, który zainspirował pisarzy na całym świecie.

Realizm magiczny zawierał w sobie innowacyjne formy niespotykane dotąd w literaturze.

Początkowo uchodził on za literacką awangardę (autorzy byli pod wpływem nurtów modernistycznych, awangardowych, europejskiego surrealizmu tak, że do dzisiaj trudno określić, do którego z tych gatunków można zaliczyć np. Tunel Ernesta Sábato). Zaczęto zauważać pewną konwencję nadawaniu rzeczywistości, która była często tragiczna i dramatyczna (z uwagi np. na tyranie rządu) cech magicznych, dziwacznych i nierealnych. Wszystko to miało przyczynić się do ukojenia bólu społecznego, wytłumaczenia pewnych zjawisk, które były pustoszące dla społeczeństwa z uwagi na panującą politykę czy gospodarkę.

Mario Vargas Llosa

Zimna Wojna, ideologiczny przewrót społeczeństwa, Rewolucja kubańska, powstanie dyktatorów w Ameryce Łacińskiej wymusiły opis rzeczywistości odarty z tradycyjnych form np. narratorskich i pomieszanie fikcji z rzeczywistością. Powstaje w tym czasie najwięcej powieści pisanych prozą oraz krótkich form, w których dominuje zabawa czasem, przeskoki chronologiczne, skupienie się na bohaterach i miejscu wydarzeń. Zaczynają powstawać powieści bez liniowości czasowej, które we współczesnej prozie doceniamy np. u Murakamiego.

W kolejnych wpisach przybliżę najsłynniejsze powieści Mario Vargas Llosy: Szelmostwa niegrzecznej dziewczynki, Miasto i psy, Rozmowa w “Katedrze”, Dzielnica występku.

Leave a comment

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *