Ubrali się świetnie, napili się i pojedli równie udanie, a teraz czeka ich cudny pogrzeb. Zakosztowali strawy ziemskiej, a teraz niech zakosztują chwały Bożej. Niech księża śpiewają już litanie w kaplicy.

Apostata

Wojciech Dutka, pisarz i historyk, jest autorem beletrystycznych powieści historycznych, które wprowadzają czytelników w najbardziej nieoczywiste dzieje świata. Jego pierwsza książka, Apokryf, poświęcona była czasom wczesnochrześcijańskim. Wojciech Dutka stworzył fabularną opowieść o wydarzeniach rozgrywających się po największym powstaniu Żydów, w wyniku którego została zburzona Jerozolima. W najnowszej powieści autora czytelnik zostaje poprowadzony o krok dalej. Druga połowa IV wieku naszej ery to czas wielkich reform i poważnych zmian w całej Europie. W powieści Apostata czeka więc nas brutalna gra o władzę, intrygi i niezwykłe tło historyczne, które sprawia, że nie chcemy odłożyć książki nawet na moment.

W najnowszej powieści autora poznajemy Greka, Ammiana Marcellinusa, którego dzieje będą dla nas przewodnikiem po całym Cesarstwie Rzymskim. Po raz pierwszy dowiadujemy się o Ammainie, gdy jest ośmioletnim dzieckiem. Jego ojciec, Aureliusz Marcellinus, żołnierz z dwudziestopięcioletnim stażem, decyduje się przehandlować przyszłość chłopca w zamian za możliwość odejścia ze służby. Dzięki temu główny bohater ma dostęp do nauki, biegle włada greckim i łaciną, znając również podstawy perskiego. Na mocy Edyktu Mediolańskiego z 313 roku naszej ery wierzą w boga Mitrę, co czyni ich w oczach pozostałych mieszkańców poganami.

Właśnie tego nie umiem zrozumieć. Ludzie, znając dobro, powinni je wybierać, a wybierają zło. I wytłumaczenie tego problemu nie jest tylko miarą korzyści, jakich mogą doznać. Zła nie można tłumaczyć jako braku dobra. Brakiem dobra jest też głupota. Zatem źródło zła musi istnieć poza człowiekiem.

Apostata

Przyglądając się poczynaniom głównego bohatera możemy zauważyć, jak bardzo Cesarstwo Rzymskie było podzielone na wyznawców Chrześcijaństwa i pogan wierzących w starych bogów. Co ciekawe, na kartach powieści jesteśmy świadkami tego, jak szybko następuje zamiana ról. Prześladowani pomału zmieniają się w tych, którzy sami nie akceptują wierzeń innych ludzi. W Apokryfie śledziliśmy konflikt toczący się między dominującym Imperium Rzymskim, a dopiero co powstającymi ugrupowaniami prochrześcijańskimi i semickimi. Apostata przedstawia proces, w którym z początku wytykani palcami poganie przyjmują nauki chrystusowe. Widzimy konsekwencje zmian, które wprowadza system religijny wyłącznie z pozoru podążający za nauką apostolską. Powieść ta staje się więc niezwykle cenna pod względem historycznym i kulturowym.

Cały konflikt religijny i polityczny jest wpleciony w bardzo ciekawą, choć wymagającą skupienia fabułę. Potrzeba chwili, by poznać bohaterów i zrozumieć, jakie zależności będą między nimi występować i w jakich przetasowaniach politycznych bierzemy, jako czytelnicy, udział. Ammiana Marcellinusa poznajemy już od wieku dziecięcego, towarzyszymy mu aż do przystąpienia do wojska. To człowiek młody, żądny przygód, marzący o tym, by zostać historykiem i spisać dzieje Rzymu. Jest synem Aureliusza Marcellinusa, wyznawcy dawnych bogów, który umożliwił ucieczkę dwójce krewnych Konstanciusza II z dnia mordu rodziny cesarskiej. Bardzo ciekawą postacią jest również siostra cesarza, Konstantyna, która jest mściwą i przebiegłą kobietą, która doskonale rozumie politykę Rzymu, przez co knuje mordercze intrygi. Po drugiej stronie widzimy Wulfilę, biskupa ariańskiego Taurygi i apostoła Gotów, człowieka mądrego i ascetycznego, którego dziełem życia jest tłumaczenie Ewangelii.

Poganie stworzyli to imperium, które wy niszczycie. Poganie, jak ich nazywasz, stworzyli filozofię, sztukę i kulturę, z której czerpiecie to, co jest wam przydatne, ale niszczycie wszystko inne. Ja jestem wierny mojej kulturze.

Apostata

Mimo wielu wątków i dość wymagającego kontekstu religijnego i społecznego sposób, w jaki Wojciech Dutka prowadzi narracje, sprawia, że nie czujemy ciężaru fabularnego. Dzięki wspaniale wykreowanym bohaterom mamy wrażenie, że jesteśmy prowadzeni przez te historie krok po kroku. Fani wartkiej akcji, mnogości intryg politycznych zdecydowanie nie będą zawiedzeni.